Norweskie społeczeństwo

Współczesna Norwegia charakteryzuje się wysokim poziomem dobrobytu, równością płci oraz stabilną gospodarką.

Zdjęcie: Ilja C. Hendel

Dzieje narodu norweskiego sięgają IX wieku naszej ery. Od momentu odzyskania niepodległości od Szwecji w roku 1905, Norwegia jest monarchią konstytucyjną. Norweska Konstytucja z 1814 roku jest drugą najstarszą na świecie spisaną, wciąż obowiązującą konstytucją.

 

Obecnie liczba ludności w Norwegii wynosi nieco ponad pięć milionów. 14% społeczeństwa uważanych jest za imigrantów. W Norwegii obecnych jest też kilka mniejszości narodowych, zaś w wyniku globalizacji kraj nabrał bardziej wielokulturowego charakteru. Rdzennymi mieszkańcami Norwegii są Samowie. Sami jest też językiem urzędowym.

 

Kraj wielokrotnie zajmował pierwsze miejsce w rankingach najlepszych miejsc do życia, np. we wskaźniku rozwoju społecznego ONZ. Norwegia znajduje się wśród państw z najwyższą średnią długością życia: 80,6 lat w przypadku mężczyzn i 84,2 lata dla kobiet. Według Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Norwegia cieszy się jednym z najwyższych na świecie poziomów dochodu na mieszkańca.

W norweskim społeczeństwie istnieje ścisła współpraca między organami państwowymi, pracodawcami, pracownikami i społeczeństwem obywatelskim. Współpracę tę często określa się mianem „modelu norweskiego”. Norwegia charakteryzuje się dużym sektorem publicznym, a co za tym idzie stosunkowo wysokimi podatkami. Z drugiej strony opieka zdrowotna, pomoc społeczna oraz edukacja są finansowane ze środków publicznych. W Norwegii 32,9% ludności posiada wykształcenie wyższe.

Długoterminowe zarządzanie obfitymi zasobami naturalnymi

Norweska gospodarka od dawna opiera się na eksploatacji zasobów naturalnych, takich jak energia wodna, minerały i ryby. W latach 60. XX wieku doszło do rozkwitu norweskiego przemysłu naftowo-gazowego. Obecnie Norwegia jest trzecim pod względem wielkości eksporterem gazu na świecie. Należy również do grona liderów w dziedzinie produkcji i eksportu ryb i owoców morza. Gospodarka norweska ma charakter otwarty i jest oparta na szeroko rozumianym handlu.

Norweskie organy państwowe zarządzają swoimi znacznymi przychodami z ropy naftowej i gazu z korzyścią dla społeczeństwa jako całości. Duża część tych przychodów przeznaczana jest na norweski niezależny Rządowy Fundusz Emerytalno - Globalny. Kiedy zasoby ropy naftowej ulegną wyczerpaniu, Fundusz nadal będzie przynosił znaczące przychody, które będą mogły być wykorzystane z korzyścią dla całej populacji.

Globalne zmiany klimatyczne zmuszają wszystkie kraje na świecie - w tym również Norwegię - do podejmowania stosownych działań adaptacyjnych. Norwegia podpisała i ratyfikowała Porozumienie Paryskie i zobowiązaliśmy się do ograniczenia ilości emitowanych przez Norwegię gazów cieplarnianych o 40% do roku 2030.

kongekrone@2x.png

Monarchia

Od 1991 roku na tronie zasiadają Król Harald i Królowa Sonja. Następcą tronu jest ich syn, Książę Haakon. Jego żoną jest Księżna Mette Marit.

valgurne@2x.png

Demokracja

Norweski parlament - Storting – składa się ze 169 posłów, którzy są wybierani co cztery lata. Od II wojny światowej średnia frekwencja w wyborach parlamentarnych wynosi około 80%.

Sametinget@2x.png

Sámediggi

Sámediggi (parlament Saamów) jest ciałem reprezentującym w Norwegii naród Samów. Sámediggi dąży do wzmocnienia pozycji politycznej Samów oraz do promowania ich interesów.

Równość i równouprawnienie

Nowoczesne państwo opiekuńcze oparte jest na takich wartościach, jak równość i równouprawnienie. Wszyscy obywatele cieszą się takimi samymi prawami, bez względu na swą płeć, tożsamość płciową, pochodzenie etniczne czy też sprawność fizyczną. Norwegia zajmuje wysokie miejsce w międzynarodowych rankingach dotyczących równości płci oraz standardów życia. Na rynku pracy aktywnie działa około 70% kobiet. Wysoki poziom równości płci jest jedną z podstaw szybkiego rozwoju gospodarczego Norwegii oraz stałej poprawy standardu życia obserwowanej od lat 60.  XX wieku.

Baby@2x.png

Urlop tacierzyński

Po urodzeniu dziecka norweskim rodzicom przysługuje prawo do 12-miesięcznego urlopu. Dziesięć tygodni owego urlopu zarezerwowane jest dla ojców.

icon 40 %

40% kobiet w zarządach

Zgodnie z norweskim prawem kobiety muszą stanowić co najmniej 40% w zarządach w przedsiębiorstwach państwowych oraz w prywatnych spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.

Money

Rządowy Fundusz Emerytalno - Globalny

Rządowy Fundusz Emerytalno – Globalny jest jednym z największych tego typu funduszy zabezpieczających na świecie. Środki funduszu zostały zainwestowane w ponad 9 tysięcy spółek w ponad 70 krajach.